BALL VALVE

BALL VALVE(บอลวาล์ว)เป็นวาล์วชนิดหนึ่ง ที่นิยมใช้ในการควบคุมการเปิด – ปิด ของเหลว ลักษณะของบอลวาลว์ ก็สอดคล้องกับชื่อของมันเนื่องจากการใช้ลูกบอลทรงกลมที่มีรูตรงกลางเป็นตัวปิดกั้นการไหลของ ของเหลว โดยส่วนประกอบหลักๆของบอลวาล์ว สามารถแบ่งได้ดังนี้

BALL VALVE สามารถแยกออกได้เป็นอีก 3 ชนิด

1. แบบรูลด (Reduced Bore หรือ Reduced Port) รูของบอล จะเล็กกว่ารูท่อ เช่น บอลวาล์ว 2 นิ้ว รูที่น้ำผ่านได้รก็จะประมาณ 1 นิ้ว

2. แบบรูปกติ (Standard Bore หรือ Standard Port)รูของบอล จะเล็กกว่าขนาดท่ออยู่ 1 ขนาด เช่น บอลวาล์ว 2 นิ้ว รูที่น้ำผ่านได้จะประมาณ 1-1/2 นิ้ว

3. แบบรูเต็ม (Full Bore หรือ Full Port)รูของบอล จะเท่าขนาดรูของท่อเลยค่ะ เช่น บอลวาล์ว 2 นิ้ว รูที่น้ำผ่านก็จะเท่ากับท่อขนาด 2 นิ้ว

ข้อแตกต่างกันระหว่าง รูลด (REDUCE PORT) รูปกติ (STANDARD PORT) และรูเต็ม (FULL PORT)

ข้อดีของ Reduced Port กับ Standard Port

>>>>สามารถเพิ่มความเร็วของของเหลวภายในท่อ จะมีประโยชน์อย่างมากในงานระบบที่ต้องการใช้ของเหลว หรือสารข้างในท่อเคลื่อนที่เร็ว เช่น ไอน้ำ น้ำมัน หรือก๊าซ

>>>> ราคาถูกกว่า และ น้ำหนักน้อยกว่าแบบ Full Port ซึ่งอาจจะแตกต่างไม่มากในวาล์วขนาดเล็ก แต่จะแตกต่างกันสิ้นเชิงในวาล์วขนาดใหญ่

ข้อเสียของ Reduced Port กับ Standard Port

>>>>สูญเสียแรงดันภายในท่อมากกว่าแบบ Full Port

BALL VALVE ประกอบด้วยอะไรบ้าง

1. Ball ลูกบอลที่อยู่ภายในวาล์ว ถูกผลิตขึ้นจากวัสดุหลากหลาย แต่โดยส่วนใหญ่จะผลิตจากเหล็กกล้า ลูกบอลดังกล่าวนี้จะเจาะรูขนาดเท่ากับเส้นผ่านศูนย์กลางภายในท่อ วาล์วชนิดนี้เรียกว่า Full Bore Valve เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการใช้งานในระบบท่อที่ต้องการทำความสะอาดภายในท่อด้วย Pig แต่หากเจาะรูขนาดเล็กกว่าเส้นผ่านศูนย์กลางภายในของท่อ เราจะเรียกวาล์วชนิดนี้ว่า Reduce Bore Ball Valve

2. VALVE BODYโครงสร้างภายนอกของวาล์ว ซึ่งผลิตมาจากเหล็กหล่อเป็นโครงสร้างหลักที่เชื่อมต่อกับท่อส่งของเหลว ด้วยหน้าแปลน (Flange End) หรือแบบเชื่อมติดกับท่อส่งของเหลว (Weld End) ในการผลิตวาล์ว จะผลิต Valve Body เป็นสองชิ้น เมื่อทำการประกอบเข้าด้วยกัน Valve Body ทั้งสองจะถูกเชื่อมต่อด้วยการเชื่อม ซึ่งมักจะใช้กับวาล์วที่รับความดันสูงมากๆ หรือประกอบเข้าด้วยกันด้วยการใช้น๊อตสำหรับวาล์วที่ใช้งานโดยทั่วไป นอกจากนี้ ยังมีรูปแบบการประกอบ Valve Body ที่แตกต่างกันอีก ได้แก่ หากประกอบโดยใช้ Valve Body สองชิ้นเข้าด้วยกันแนวเดียวกับทิศาทางการไหลของ ของเหลว  การประกอบแบบนี้จะเรียกว่า Side Entry แต่หากทำการหล่อ Valve Body มาทั้งชิ้น แล้วนำ Ball มาใส่ด้านบนแล้วปิดด้วย Valve Body อีกชิ้น จะเรียกการประกอบแบบนี้ว่า Top Entry

3. Valve Seatเนื่องจาก Ball และ Valve Body ผลิตขึ้นมาจากเหล็ก และการประกอบเข้าด้วยกันย่อมมีช่องว่าง (Clearance) ทำให้ของเหลว  สามารถไหลผ่านช่องว่างเหล่านี้ไปยังอีกด้านหนึ่งได้ ดังนั้น วาล์วจึงจำเป็นต้องมี Valve Seatลักษณะเป็นวงแหวนที่อาจผลิตขึ้นมาจากยาง, PTFE หรือวัสดุอื่นๆ จำนวน 2 วง ติดตั้งอยู่ทั้งทางด้านเข้าและออกของ Ball มีหน้าที่ปิดกั้นก๊าซฯ ไม่ให้ไหลผ่านช่องว่างช่องว่างเล็กๆ ระหว่าง Ball และ Valve Body

4. Valve Stem เป็นแกนหมุนของบอลวาล์วและเป็นส่วนที่เชื่อมต่อกับส่วนต้นกำลังการหมุนซึ่งอาจจะเป็นก้านวาล์ว หรือกล่องเกียร์ทดกำลัง (Gear Box)

นอกจากส่วนประกอบต่างๆ ที่ได้กล่าวมาแล้วนั้น ยังมีส่วนประกอบอื่นๆ ซึ่งขึ้นกับการออกแบบของผู้ผลิตต่างๆ เช่น Sealantlnjection Port ใช้สำหรับฉีดสารหล่อลื่น หรือสารยับยั้งการรั่วซึมของก๊าซฯ ผ่านวาล์ว, Vent Body เป็นวาล์วเล็กๆ ที่ใช้ระบายความดันที่ตกค้างภายในโพรงวาล์วออกในกรณีที่ต้องการบำรุงรักษาหรือถอดประกอบ เป็นต้น

นอกจากนี้เรายังสามารถแบ่งบอลล์วาล์วได้จากลักษณะของลูกบอลภายในบอลวาล์ว (Ball Valve)

1.บอลวาล์วแบบลูกลอย (Floating Ball Valve)
บอลวาล์วลักษณะนี้ลูกบอลจะถูกความดันดันให้ติดขอบด้านทางออก เมื่อมีความดันมากขึ้น ก็ยิ่งดันให้ปิดสนิทมากขึ้น ในทางกลับกัน ถ้าความดันด้านทางเข้า และทางออกต่างกันน้อยเกินไป จะส่งผลทำให้บอลวาล์ว (Ball Valve) ประเภทนี้ปิดไม่สนิท ซึ่งสามารถแก้ไขได้โดยการใช้บ่าวาล์วที่มีความยืดหยุ่นมากขึ้นและให้ลูกบอลอยู่คับขึ้น

2.บอลวาล์วแบบ ทรันเนี่ยน เม้าท์เต็ด (Trunnion Mounted Ball Valve)
บอลวาล์วลักษณะนี้ ลูกบอลจะถูกยึดทั้งด้านบนและล่าง บ่าวาล์วทั้งทางด้านเข้าและด้านออกจะเป็นคนละชิ้นแยกจากกัน และอาจมีการเสริมสปริงในบางครั้งที่มีการใช้กับความดันต่ำ

การเคลื่อนไหวของบอลวาล์ว(Ball Valve)นั้น ถ้าเป็นวาล์วที่ไม่ได้มีขนาดใหญ่มากจะอาศัยก้านหมุนของวาล์ว ในขณะที่ถ้าเป็นวาล์วที่มีขนาดใหญ่ต้องมีการใช้เกียร์ทดช่วยในการเคลื่อนไหว ระบบกันซึมของบอลวาล์ว(Ball Valve) สามารถใช้ได้ตั้งแต่โอ- ริง ไปจนถึงการใช้แพคกิ้ง (Packing) แบบธรรมดา บอลวาล์ว (Ball Valve)เป็นวาล์วที่ไม่ต้องมีการหล่อลื่น และต้องระวังในการใช้งานกับอุณหภูมิสูง เนื่องจากอาจจะทำให้ระบบกันซึมเสียได้

ปัจจุบัน BALL VALVE (บอลวาล์ว)เป็นที่นิยมมากขึ้น โดยมีการใช้อย่างแพร่หลายทั้งในโรงงานอุตสาหกรรม (วาล์วอุตสาหกรรม) อาคารบ้านเรือน รวมไปถึงบอลวาล์วในงานประปา, บอลวาล์วในงานราชการ เป็นต้น